فرانک دنیل گیلروی
فاطمه خسروی
فرانک دنیل گیلروی نمایشنامهنویس، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و کارگردان سینما، اهل آمریکا بود. او در سال 1965 برای اولین نمایشنامهاش «حرف گل های رُز بود» برندهی جوایز تونی و پولیتزر شد.
گیلروی 13 اکتبر 1925 در نیویورک به دنیا آمد. پدرش ایرلندی آمریکایی و مادرش ایتالیایی آلمانی تبار بود. بیشتر دوران کودکیاش را در برانکس گذراند و به دبیرستان دِویت کلینتون رفت. و بعد از فارغالتحصیلی در ارتش ایالاتمتحده ثبتنام کرد. پس از جنگ به کالج دارتموث رفت و در آنجا به ویراستاری روزنامهی این کالج پرداخت و برای مجلهی فکاهی جک اولنترن مطلب نوشت. این نمایشنامهنویس در سال 1950 با درجهی ممتاز در مقطع کارشناسی هنر فارغالتحصیل شد. بعدها در سال 1966 دکترای افتخاری ادبیات را دریافت کرد. کمک هزینهای نیز از کالج دارتموث به فرانک گیلروی اختصاص یافت که این امکان را به او داد تا به مدرسهی نمایش ییل برود.
او در سال 1962 با نمایشنامهی کی این بچه دهاتی رو نجات میده؟ پا به عرصهی تئاتر گذاشت. این نمایشنامه در تئاتر آف برادوی فونیکس اجرا گردید و برندهی جایزهی اُبی شد.
حرف گل های رُز بود از 25 می 1964 تا 21 می1966 در برادوی به نمایش درآمد. نمایشنامهی دو پردهای که با نمایشنامهی سفری طولانی از روز به شب یوجین اونیل مقایسه شده بود. والتر کِر دربارهی این نمایش چنین گفت: «خانوادهای سه نفره که پدر عاشق پسر و مادر عاشق همان پسر و پسر عاشق پدر و مادر است و هیچ یک از آنها نمیتواند حرفی بزند یا کاری بکند که دیگری را آزار دهد».
فرانک گیلروی عضو انجمن نمایشنامهنویسان آمریکا بود. و در سال 1968 به عنوان چهاردهمین رئیس این سازمان غیرانتفاعی انتخاب شد و تا سال 1971 به ریاستش در این انجمن ادامه داد.
سه پسر گیلروی که حاصل ازدواجش با نویسنده و مجسمهساز روث دوروتی گِیدُس هستند در صنعت سینما فعالیت دارند. تونی و دَن گیلروی فیلمنامهنویس و کارگردان هستند و جان گیلروی تدوینگر است. فرانک گیلروی 12 سپتامبر 2015 در نیویورک چشم از جهان فرو بست.
از دیگر نمایشنامههای گیلروی میتوان به دنیای میانی 1949، مشاهده 1957، آن تابستان، آن پاییز 1967، زمان حال: چهار نمایشنامه 1972، رقیب بعدی 1979، رویاهای افتخار 1980، پوئن نهایی 1990 و سینهی کشتی 1993 اشاره کرد.
این نمایشنامهنویس آمریکایی در سال 1964 برندهی جوایز انجمن منتقدان تئاتر نیویورک، انجمن منتقدان آوتر و انجمن تئاتر نیویورک برای نمایشنامهی حرف گلهای رُز بود شد. وی در سال 1971 خرس نقرهای بیست و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم برلین را برای اشخاص خطرناک از آن خود کرد.
نمایشنامهی برندهی جوایز تونی و پولیتزر «حرف گلهای رُز بود» برای اولین بار توسط انتشارات یکشنبه با ترجمهی حامد صحت روانهی بازار کتاب شده است.