تئاتر ایرانی
نویسنده: آدولف تالاسو
مترجم: جلال ستاری
نوبت چاپ: اول- 1397
ناشر: انتشارات نمایش
قیمت: 15000هزار تومان
در سی و هفتمین شماره‌ی مجله‌ی فرانسوی تئاتر (La Revue Theatrale سال چهارم، دوره‌ی جدید، ژوئیه‌ی 1905) که به تئاتر ایرانی (La Teatre Persan) اختصاص دارد، مقاله‌ی مفصل مصوری به قلم آدلف تالاسو به چاپ رسیده‌است که ترجمه آن بی‌کم و کاست در کتاب حاضر آمده است.
در مقدمه کتاب می‌خوانیم: «در ادامه تک‌نگاری‌هایمان مربوط به تئاترهای مشرق زمین، پس از نگارش تئاتر ترکی که در شماره‌ی مخصوص مجله‌ی تئاتر، مورخ 15 اوت به چاپ رسید، اینک تحقیقی در باب تئاتر ایرانی می‌آوریم. همچنان که بررسی‌مان درباره‌ی تئاتر ترکی نو بود، نخستین بار است که در باب هنر دراماتیک ایرانی نیز پژوهشی چنین جامع و کامل به چاپ می‌رسد. از این رو در شرح تاریخ و معرفی دوره‌ی برنامه‌های تئاتری ایران که در اروپا مطلقا ناشناخته است، کوشیده‌ایم که بررسی‌مان حتی‌الامکان کامل باشد و لذا هیچ نکته ای را برای آفتابی‌کردن اصالت این نمایش، که با نمایش‌های شرقی بسی متفاوت است و با تئاترهای ما در غرب از هر جهت تفاوت دارد، فرونگذاشته‌ایم.
اسنادی که در این پژوهش مورد استفاده بوده‌اند، همان اسنادی است که در سه مقاله‌ی پیشین به چاپ رسیده‌است. این مقالات با نام مستعار اباذر غالب درباره‌ی درام ایرانی، در مجله‌ی شرق که به سال 1885 در استانبول به مدیریت ما تاسیس یافت چاپ شده‌است. قرار بود به دنبال شرح درام ایرانی «تئاتر خیمه‌شب‌بازی» و تئاتر هزل‌آلود و کمدی ایرانی و سرانجام نمایش مذهبی ایران بیاید. اما در تعلیق اجباری رسانه‌ی هنری‌مان، یادداشت‌هایی که فراهم آورده بودیم، در گوشه‌ای بلااستفاده ماند ولی از آن پس، اسناد جدیدی به دست آمد که بر اسناد قدیم افزوده شد و آن‌ها، یادداشت‌هایی است که روز به روز از روزنامه‌ها و کتاب‌ها استخراج شده اند و خاصه مستخرج از نامه‌هایی است که از ایران به دست‌مان رسیده است و غالبا متناقض و مغشوش و مبهم و بسی جانبدارانه، اما همواره شگفت انگیز و جالب توجه‌اند...»