تئاتر آپارتمانی و بین‌المللی: مخاطبان جدید، فضاهای جدید
گفت‌وگو با پل هلر

به روشنی می‌توان گفت که حکم «هر چه را که می‌دانی بنویس!» در گستره نمایشنامه‌نویسی، هیچ باوری را در «پل هلر»، نمایشنامه‌نویس اهل سانفرانسیسکو به وجود نیاورده است. این‌گونه به نظر می‌رسد که او بیشتر جذب چیزهای ناشناخته می‌شود. هلر، درباره فرهنگ‌هایی که نمی‌شناسد نمایشنامه می‌نویسد و با کسانی که با آنها پیوند زبانی ندارد، کار می‌کند. موضوعات نمایشنامه‌هایش از داستان‌های آزتک‌ها، نامه جهانگردها و شعر روسی تا عرفان کاتولیک و داستان‌های جنایی را دربرمی‌گیرند. مسائل نمایشنامه‌هایش موارد گوناگونی چون تروما یک زن، جاذبه، بچه‌های یتیم، فروشندگان مکزیکی مواد مخدر و... را دربرمی‌گیرد. او همچنین نمایشنامه‌هایی برای عروسکی کارها، رقصنده‌ها، شاعران و حتی نوازندگان نوشته است. با این دستاورد چشمگیر در کارهایش، جای شگفتی نیست که آثار این نمایشنامه‌نویس برای گروهی از مخاطبان غیر معمول تئاتر جذاب هستند. این گفت‌وگو به بهانه تولید نمایشنامه «پکن، کالیفرنیا» با «پل هلر» انجام شده است. هلر برای این نمایشنامه ـ همچون دیگر نمایشنامه‌هایش ـ پیشنهادها و پشتیبانی‌های مالی خوبی دریافت کرد و با استقبال گرم کمپانی‌های تئاتر آسیایی ـ آمریکایی مواجه شد. این استقبال و اشتیاق نمایشنامه‌اش را به عنوان یک کار برگزیده مطرح کرد.

باید یادآوری کرد که چنین احساس می‌شود که کارهای هلر عموما در فضاهای غیر معمول اجرا می‌شوند و به پایان می‌رسند. آخرین پروژه او، نمایشنامه «گرگ»، در اتاق نشیمن خانه‌های شخصی اجرا شد. هلر با آگاهی نسبت به اینکه افراد مسن و معلول برای آمدن به تئاتر دچار مشکل می‌شوند، خودش امور را در دست گرفت و نمایشنامه را با دو شخصیت که می‌توانستند به خانه تماشاگران بروند مورد پرداخت قرار داد. این مسئله قابل تامل است که در پرداخت این متن، او همزمان به مجذوب کردن ترکیبی از تماشاگران حرفه‌ای تئاتر و تازه به تئاتر آمده‌ها فکر کرده است. هلر با «گرگ»، به عنوان قطعه نمایشی که در چهارده شهر مختلف دور از هم، از خانه‌ای به خانه دیگر می‌رفت، هواداران زیادی پیدا کرد. در این گفت‌وگو، او برای کسانی که می‌خواهند تئاتر‌های آپارتمانی تولید کنند چند پیشنهاد عملی دارد.

به نظر می‌رسد نوع نمایشنامه‌هایی که شما می‌نویسید معمولا باعث به وجود آمدن روابط غیرمعمول با کارگردان‌های آثارتان می‌شود. درست است؟

من دو شکل نمایشنامه می‌نویسم: دسته نخست نمایشنامه‌های سیاسی و حماسی خطی هستند که با گروه اجرایی بین‌المللی قابل اجرا هستند و دسته دوم قطعات خودمانی و ساده که به صورت عینی برای تماشاگران اجرا می‌شوند. در مقیاس بزرگتر می‌توانم بگویم که نمایشنامه‌های سیاسی من از تجربیات کاری‌ام در کارائیب، مرکز و جنوب آمریکا و اروپا ریشه گرفته‌اند. طرح‌هایم تماشاگران را در شرایط یکسان زبانی، فرهنگی و دشواری‌های اخلاقی که من در خارج از کشور با آنها روبرو شده‌ام، قرار می‌دهند. تماشاگران را وادار می‌کنم تا تلاش شخصیت‌هایی از آمریکای شمالی را در شرایطی ببینند که نمی‌توانند مردمی که با آنها سروکار دارند را بفهمند. ...

.

.

.

.

.

.

.

خوانندگان و علاقمندان محترم می توانند مطلب کامل این مقاله را از طریق مراجعه به سایت www.magiran.com دریافت و مطالعه فرمایند.