ماسک‌های آیینی در آفریقا

ماسک‌های آیینی در تمام جهان وجود دارند، اگرچه بیشتر ویژگی‌های این ماسک‌ها مشترک هستند اما از نظر شکل به صورت‌های مختلفی رشد و توسعه یافته‌اند و تفاوت‌های زیادی دارند. ماسک می‌تواند کارکردی جادویی یا مذهبی داشته باشد. آنها ممکن است در آیین تشرف یا به عنوان گریم در یک فرم تئاتری ظاهر شوند. آنها می‌توانند برای تغییر دادن قیافه یک توبه‌کار یا برای متمایز کردن رئیس یک مراسم آیینی مهم به کار روند، یا آنکه می‌توانند به درمان به وسیله ارواح کمک کنند یا نقشی چون روح محافظ داشته باشند که ناشی از قدرت آنهاست.

در آفریقا ماسک‌ها تنوع زیادی دارند. در غرب آفریقا ماسک‌ها در آیین بالماسکه (رقص‌ با نقاب‌) به کار می‌روند که بخشی از یک آیین مذهبی است که روابط بین ارواح و اجداد و نیاکان را نمایش می‌دهد. از نمونه‌های باقی‌مانده بالماسکه در فرهنگ یوروبا[i]، ایگبوت[ii] و ادو[iii] است که شامل بالماسکه اینگانگون[iv] و بالماسکه ادوی شمالی می‌شود. به طور معمول این ماسک‌ها با مهارت و تنوع بسیار زیادی به وسیله هنرمندانی کنده‌کاری و تراشیده شده‌اند که به عنوان شاگرد زیر نظر یک استاد تراشکار تربیت گشته‌اند و این سنتی است که نسل به نسل در یک خانواده ادامه پیدا می‌کند.

در جوامع قبیله ای، این قبیل هنرمندان به خاطر اثری که خلق می‌کنند دارای موقعیتی ارزشمند و مورد احترام هستند. آنها نه تنها یک تکنیک هنری پیچیده را مجسم می‌کنند بلکه همچنین دانشی نمادین معنوی و اجتماعی را تداوم می‌بخشند.

ماسک‌های آفریقایی در بالماسکه کارنوال کاریب نیز استفاده می‌شوند. دی جول[v] که جول یا یول نامیده می‌شود فرمی رقص‌گونه با نقاب است که متعلق به مردم قبیله تی[vi] در کشور سیریا لئون است. در این فرم مردها نقاب به صورت زده و نقش زنان را بازی می‌کنند. بسیاری از نقاب‌های آفریقایی نمایشی از حیوانات هستند. بعضی از قبایل آفریقایی اعتقاد دارند که نقاب حیوانات می‌تواند در ارتباط با ارواحی که در جنگل و مناطق ساوانا (دشت‌های وسیع با علف‌های خشن با بارش فصلی) زندگی می‌کنند، به آنها کمک کنند.

مردم بورکینافاسو که به نام‌های Bwa و Nuna معروف هستند از ارواح می‌خواهند که ویرانی‌ها را متوقف کنند.

طایفه دوگان[vii] در کشور مالی دارای آیینی هستند که از نقاب استفاده می‌کنند. مجموع اعتقادات آنها در سه مکتب فکری اصلی و مهم جلوه‌گر است: آیین اِوا[viii] که منسوخ شده، آیین بینی[ix] که در ارتباط با ارواح است، آیین [x]که آیینی است مربوط به زمین و طبیعت. ...

.

.

.

 

 

خوانندگان و علاقمندان محترم می توانند مطلب کامل این مقاله را از طریق مراجعه به سایت www.magiran.com دریافت و مطالعه فرمایند.