شهرام زرگر مطرح کرد:
ترجمه‌ها با نگاه بینارشته‌ای، کمک‌کننده و عمیق‌تر است
شهرام زرگر در دومین نشست انتشارات نمایش از توجه به ترجمه متون تئوریک تئاتر گفت و آثار برخی از نمایشنامه‌نویسان جوان ایرانی را قابل تامل دانست.
دومین نشست گپ‌وگفت انتشارات نمایش در سی‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور شهرام زرگر، مترجم و مدرس تئاتر با موضوع تاثیر ترجمه بر نمایش در ایران، شنبه، بیستم اردیبهشت برگزار شد.
زرگر در ابتدای سخنانش با یادآوری حضور ارزشمند انتشارات نمایش در عرصه چاپ متون نمایشی گفت: به یاد داریم؛ بعد از انقلاب ناشران دیگر در برهوت فرو رفته بودند؛ انتشارات نمایش بار چراغ از فروزش افتاده انتشاراتی‌های چون نیل و دیگر انتشارات مرتبط با نمایش را به دوش می‌کشید و با هدایت زنده‌یاد جلال ستاری بخش ترجمه کفه سنگین‌تری نسبت به تالیف داشت.
او ادامه داد؛ اکنون ما شاهد این هستیم که از لحاظ آماده‌سازی متون و نشریه همه چیز در منتهای کلام و دقت و سلیقه در این انتشارات حال انجام است و قطعا با ضرورت و نیازسنجی مدیر محترم انتشارات حتما راهکاری در نظر گرفته خواهد شد که این انتشارات به هدفی که سال‌ها از آن کمی غافل بود یعنی ارتقای کمی و کیفی آثار بازگردد. البته طی این مدت نیز همکاری با پژوهشگران درجه یکی چون داوود فتحعلی بیگی، ناصربخت و صالح‌پور برقرار بوده و کتب خوبی منتشر شده که کام ما را شیرین کرده است و امیدوارم در میدان رقابت در سطح اول ناشران این حوزه باشد.
زرگر با اشاره به تاثیر ترجمه بیان کرد: حدود ۱۷۰ سال است که ما نمایشنامه‌نویسی به مفهوم غربی داریم و تجربیات تئوریک ما خیلی دیرتر اتفاق افتاد. من تعصبی روی ترجمه ندارم و برای تالیف بهای بیشتری قائل هستم اما چون ما سنت ادبی‌مان حماسه‌سرایی، تغزل‌سرایی و انواع گونه‌های نظم و نثر بوده و نسبتی با نمایشنامه‌نویسی نداشتیم، طبیعی است که ارتباط ما در این حوزه باید با ترجمه نمایشنامه اتفاق می‌افتاد. اما طی دهه‌های اخیر می‌توانستیم به یک خودباوری برسیم. برخی آثار نمایشنامه‌نویسان غربی در حد نمایشنامه‌های بچه‌های مستعد ماست و همه کارهای آن‌ها درخشان نیست. ما آثاری از هنرمندان جوان خود می‌خوانیم که بسیار خوب‌تر هستند. اگر امکان چاپ و دیده شدن اثر بچه‌های جوان فراهم شود، نمایشنامه‌های شاخصی خواهیم داشت. مادامی که کار عرضه شود و تقاضایی برای چاپ، خواندن و اجرا نباشد این کودک در طفولیت باقی می‌ماند.
او ادامه داد: دهه چهل نمایشنامه‌نویسی ما پا به پای آمریکا و اروپا پیش می‌رفت چراکه متون ترجمه بلافاصله در دسترس هنرمندان و علاقه‌مندان قرار می‌گرفت. اما اکنون باید به فکر راه‌های تازه برای ارتزاق نمایشنامه‌نویسی باشیم و راه را برای هنرمندان جدید باز کنیم. پذیرش مخاطب هم اهمیت دارد. طی سال‌های اخیر شاهد موفقیت آثاری از هنرمندان جوان ناشناخته بودیم که مورد پذیرش مخاطب قرار گرفته و برخلاف آن آثاری با نام هنرمندان بزرگ زمین خورده‌اند. در واقع بهتر است؛ به نمایشنامه‌نویسان خودمان باور داشته باشیم چراکه ضرر نخواهیم کرد.
این مترجم و مدرس تئاتر با اشاره به لزوم ترجمه در حوزه تئوریک مطرح کرد: حوزه تئوریک، ترجمه خوب و بایسته ندارد. تلاش‌هایی شده ولی همچنان در این بخش ضعیف عمل کرده‌ایم. مادامی که ضرورت ترجمه حس شود، خواننده استقبال می‌کند و طبیعی است ترجمه‌ها با نگاه بینارشته‌ای، کمک‌کننده، عمیق و قابل درک‌تر است.
زرگر افزود: بخش عمده‌ای از ترجمه‌ها تا سال‌ها پیش از زبان فرانسه بود. اینکه متن انگلیسی یا روسی از زبان فرانسه یا سایر زبان‌ها ترجمه شود؛ قطعا دقایق و ظرایف زبان اصلی از بین می‌رود. اما کسانی در حوزه ترجمه وارد شده‌اند که به زبان اصلی شناخت دارند و با حوزه‌های بینارشته‌ای آشنا هستند؛ ترجمه‌های این افراد با شناخت بهتری شکل می‌گیرد.
این مترجم در پایان مطرح کرد: برای بهتر شدن روند فعالیت انتشارات می‌توان هسته پیوندی داشت که با مشورت آن‌ها کار پژوهشی، تئوریک و نمایشنامه سفارش دهید. ما هنرمندانی که سرمایه‌های تئاتر هستند؛ زیاد داریم. آن‌ها با دیگر انتشارت فعال حوزه نمایش کار می‌کنند و خوب است بنا بر به‌روز بودن و ضرورت کار به آن‌ها سفارش کار داده شود و این امکان دور از دسترس و عمل نشدنی نیست.
انتشارات نمایش در سی‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در راهروی ۵، شماره 19، شبستان میزبان هنرمندان و علاقه‌مندان به حوزه نمایش است.
